Noodhulpactie update: Schrijnend

Een verslag van vrijwilliger Kees Verwoerd, die vanuit Nederland overgevlogen is om de schade te taxeren bij de getroffen families uit het sponsorprogramma. 

Al ben je bijna twee decennia onderdeel geweest van een (duik)team  bij de vrijwillige brandweer, dan nóg ben je niet voorbereid op vier dagen schade taxeren naar aanleiding van de cycloon Ana in Malawi. En we zijn nog maar op de helft..”

Vanuit de dag-zorgcentra vertrekken we met twee teams naar de buitengebieden om de, door de dominees, ouderlingen en godsdienstonderwijzers, gerapporteerde schade op te nemen. Het betreft 237 woningen van de families van weeskinderen in de Timotheosprogramma’s. Deze worden nu allemaal bezocht om een taxatie te maken van de omvang van de gemelde schade.

Nummer 9 krijgt een gezicht
We hobbelen kilometers over een met stenen bezaaide zandweg, parkeren de Landcruiser waar het pad te smal wordt en lopen de laatste 800 meter over het paadje de berg op. Intussen is het 34 graden in de schaduw.
Nummer 9 op onze lijst blijkt een omaatje (een ‘Agogo’), zij zorgt voor haar wees-kleinkinderen. Door zware slagregen is haar lemen huisje half ingestort. De gras-dakbedekking, meegesleurd in de val, raakt aan een kant de grond.
Met afhangende schouders poseert zij voor het restant van haar woning. Wij wisselen een paar woorden via de dominee van de RPC gemeente, die deel uitmaakt van ons team.
Op onze lijst zetten we kruisjes bij ‘gemetseld met gedroogde kleistenen en modder’, ‘dakbedekking gras’, ‘fundering niet aanwezig’, ‘woning eigendom op familiegrond’, ‘ernstige scheuren’ en het laatste kruisje bij ‘onherstelbaar beschadigd’.
We bedanken oma voor de foto en proberen een paar bemoedigende woorden te zeggen. Welke woorden doen ertoe in zo’n situatie? En in al die tientallen andere gevallen die volgen op de ‘Agogo van nummer 9’?
Je gevoel zegt om een voorbeeld te nemen aan de vrienden van Job, gewoon bij die oma gaan zitten om te delen in haar situatie. Echter, het zijn er zoveel. Zo overweldigend veel. En je voelt je zo ontoereikend.
En toch is deze inventarisatie de eerste stap op weg naar betekenisvolle hulp, die wij haar willen bieden vanuit onze achterban.

Muurvast
Op weg naar de volgende Agogo passeren wij een rivierbedding, een zacht en ondiep stroompje met steile oevers. We komen muurvast te zitten met onze cruiser.  Onderweg hebben we nog wat hoofdmannen opgehaald, die ons begeleiden. Nu springt iedereen uit de auto om te helpen. Een passerende boer komt met een schep te hulp om de achterwielen vrij te graven, stenen worden voor de banden gelegd, takkenbossen aangesleept voor extra grip. Niets helpt, we komen alleen maar dieper in de modder.
Dan komt de oplossing. “Mannen, allemaal voor de auto in een kring, de Abusa zal bidden.”
Hardop maakt de dominee onze situatie bekend aan Hem, ‘Wiens ogen de ganse aarde doorlopen’ en Wie bekend is dat onze cruiser vast staat in de modder.
Daarna komt iemand met het idee om, tegelijk met het verder vrijgraven, het hoofdkwartier te bellen. Er is geen telefoon die netwerkbereik heeft. Een paar honderd meter verderop is op een heuveltop wél bereik en wordt advies gevraagd aan het thuisfront in Blantyre.
En, hoe eenvoudig blijkt de oplossing; om vierwielaandrijving te activeren moet er op beide voorwielen een knop omgezet worden. Vijf minuten later staan we rondom de vrijgekomen auto te luisteren naar de dankbetuiging van  de dominee, die zijn Zender dankt voor de uitkomst.
Eenmaal op de terugweg krijgen we nog een lekke band, die vervangen wordt op snikheet asfalt.
De week rijgt zich aaneen met deze misère. Sommigen weduwen en grootmoeders zijn gelaten, anderen nog met iets van trotse vastberadenheid, weer anderen met een glimlach, omdat ze steun krijgen van hun buren.
Al die beelden gaan ons als rapporteurs centimeters diep onder onze huid zitten.
“U kunt nog glimlachen Agogo?”
“Zeker meneer, ik heb m’n buren en familie nog; we dragen het met elkaar.” De saamhorigheid is groot in Malawi. 

Noodhulp
Als we een keer teruglopen naar de auto zegt een man bij een van de andere restanten “Ja, ja, wij zijn zeker niet belangrijk genoeg?”… De woorden stokken in je keel. Zoveel nood en zo weinig capaciteit.
Intussen zijn collega’s van Stephanos en Timotheos onderweg naar opvangkampen in het zuiden om hulppakketten afstemming leveren, maar deze man dan? Ik weet even geen antwoord.
Toch kunnen we samen het verschil maken voor velen. Op de hoofdkwartieren in Blantyre wordt eendrachtig samengewerkt. Op de kantoren zindert het van activiteiten om vrachtwagens vol hulpgoederen naar de verschillende bestemmingen te dirigeren.
Ook voor de schade aan de huisjes van de weduwen en Agogo’s komt hopelijk snel hulp bij de wederopbouw.
De dagelijkse activiteiten van de verschillende programma’s worden weer opgepakt, waarin de boodschap van Vrije genade voor arme zondaren wordt gebracht bij dezelfde mensen. Om haast te maken met het zoeken naar ‘de dingen die Boven zijn, waar Christus is’. Een huis niet met handen gemaakt, maar eeuwig in de hemelen. Haast, voor hulpvragers en hulpverleners.

 Persoonlijk hoop ik tussen al die mensen nog een ontmoeting te hebben met een arme, zoals die er ook in Nederland zijn. Een mens die de dagelijkse puinhoop van zijn bestaan in Adam inleeft, en aan het eind van iedere dag moet concluderen dat zónder Die Ander, De Hulpverlener, De Héld, Wiens hulp besteld is, er nooit duurzame hulp is en zal zijn.